Maalesef ki yaşadığımız cağda çocuklarımız büyük tehlike altında insanlar artık sokaklarda çocukları sevmeye bile korkar oldu ki bu ne acı bir gerçek! Sık sık haberlerde izlediğimiz çocuk kaçırılmaları, tecavüzler, işkence ile ölümler ve türlü yalanlar ile kandırılarak istismar edilen masum yavrularımız ne kötü bir zamanda yaşamak zorundalar. Peki, biz ebeveynler olarak bu gerçekleri kabul ettik ve gerekli önlemleri kendimizce almaya çalışıyoruz ama siber tehlikelerden nasıl korumalıyız yavrularımızı?
Siber deyince aklımıza ne mi gelmeli en öz haliyle siber; canlılar ve makineler arasındaki iletişim demek yanlış olmaz sanırım. Bizi ilgilendiren ve bu yazıya konu olan kısmı ise yavrularımızı “Siber” tehlikeden nasıl korumalıyız. Siber tehlike ile yavrularımızı bekleyen ya da sonuçlanması muhtemelen konular kaçırılma, istismar, özel yaşam olguları ile tehdit/şantaj, tecavüz, uyuşturucu, cinsel/ruhsal istismar daha adını sayamayacağım onlarca tehlikenin kol gezdiği bir ortamdır “Siber Tehlike” neden mi? Çünkü her şey iletişimle başlar. Bu ne denenle yavrularımızın iletişimi denetlenmesi ve üzerinde en çok durulması gereken konuların en başındadır.
Günümüz dünyasında çocuklarımızın yaşadığı faaliyet alanlarında kullanılan siber cihazları engelleyerek korumak gibi bir lüksümüz yok nedeni ise her alanda kullanımı olan yaşamın bir parçası olan siber cihazlar ile dolu bir hayatımız zaten var bunlardan izole bir çocuk yetiştirmek ne kadar doğru olabilir takdir sizin.
Yavrularımıza zarar verecek tüm kötülüklerden korumanın en önemli yönteminin farkındalık olduğunu ve bu farkındalığın iletişim ile olacağını unutmayın. Her zaman onlar ile iletişimde kalın her türlü kaygınızı ve yaşaması muhtemel kötülükleri ona anlatarak olgunlaşmasını ve hazırlıklı bir birey olmasına yardımcı olun hata yapmasına engel olamayabiliriz, ama telafisi olmayan hatalar yapmaktan kaçınmayı bilecek bilince erişmesine yardımcı olabiliriz. Geleceğimiz çocuklarımızın sağlıklı düşünebilen, ön yargısız olan, sorgulamaya yeteneği olan, kendine güvenen ve aklını kiraya vermeyecek bireyler olmasını istiyorsak, bizde üzerimize düşen görevi yapıp ilgili, bilgili, önyargısız, çalışkan, öğrenen, öğreten ve dinleyen ebeveynler olmamız gerektiğini unutmayacağız.
• Çocuklarımız her an internete bağlılar; bilgisayar, tablet, telefon, akıllı saat, giyilebilir teknolojik gereçler ve oyun konsolları gibi daha adını sayamayacağım birçok cihaz sürekli iletişim halindeler. İnternet gizliliğinin sanal olduğunu ve mahremiyetin ne olduğunu çocuklarınıza mutlaka anlatın.
• Cep telefonu, tablet, akıllı saat oyun konsonlarının bir bilgisayar olduğunu ve internete erişip dileğiniz her şeyi yapan cihazların olduğunu unutmayın. Bilgisayar için kontrol ediyorum önlem aldım ama telefon ya da tableti için almadıysanız bir şeylerin eksik olduğunu unutmayın. Aldığınız önlemleri tablet ve akıllı telefonlar içinde almanız son derece önemlidir.
• İnternette paylaşılan hiçbir bilginin silinse bile gerçek manada kaybolmayacağını çocuklarınıza öğretin. Kimse ile özel hiçbir fotoğrafını paylaşmamasını önemle isteyin. Resimler veya kişisel bilgiler çoktan başka birinin bilgisayarına kaydedilmiş olabilir. Çocuklar ve aileleri, hangi resim ve bilgilerin internete koyulacağını iki defa düşünmeden karar vermemelidirler.
• En tehlikeli olarak gördüğüm online oyunlar kategorisi her türlü cihaz üzerinden oynanabilen bu oyunlarda birbirini tanımayan insanların iletişim kurduğunu ve hatta oyunda değerli bir objenin el değişimi için inanılmaz teklifler döndüğünü unutmayın. Örnek mi? Çıplak bir fotoğraf gönder falan elmastan sana gönderiyim ile başlayan konuşmaların son noktasında perişan bir aile bırakmasına kadar giden bir süreç işte…
• Tehlikeli hayvanların bulunduğu ıssız bir dağ başına ya da bir ormana gitseniz çocuğunuzun orada dilediği gibi dolaşmasına izin verir misiniz? Sosyal Medya kullanmaya ya da youtube izlemeye başlayan çocuklarınızda aynı durumdadırlar. Onları yırtıcı tehlikeli yaratıklardan korumak için elinizden geleni yapmaya, denetim altında tutmaya ve onu yalnız bırakmamaya özen gösterin bunu kızarak veya yasak getirerek değil konuşarak anlatarak beraber kurallar koyarak yapmaya çalışın.
• Uyanık ve akıllı olun teknoloji takip edin çocuğunuzun hangi cihaz ile olursa olsun internet bağlantılarını kontrol altında tutun ve bunu ona hissettirin. Hiç teknolojiden anlamıyorsanız bu işten anlayan bir yakınızın onu tüm cihazlarını uzaktan kontrol ettiğini ve size raporladığını söyleyin ve bunu arada bir o yakınızdan yapmasını rica edin.
• Bilgisayar ve tabletlerinde tarayıcı geçmişlerini sık sık inceleyin. Geçmişsin silindiği gördüğünüz bir gün olursa sıkı bir konuşma yapma vakti gelmiştir. Çünkü gizli kapaklı bir şeyler olmuş ve deliller temizlenmeye çalışılmıştır. Sıkı konuşma il sert konuşma arasında çok fark var buna dikkat etmeniz çok önemli.
• Aldığınız önlemleri yalnızda bilgisayar için almayın tablet ve akıllı telefonların da bilgisayarlardan farklı olduğunu düşünmeyin aynı önlemleri onlar içinde alın.
• Kendisine ait hiçbir elektronik cihazından şifre olmasına izin vermeyin bilmeli ki ebeveynim her an benim elektronik cihazımı eline alıp kontrol edebilir.
• Yavrularımızı korumanın en etkili yolu engelleme ya da yasaklar olmadığını bilecek kadar hepimizin tecrübesi olduğunu düşünüyorum.
